Dobierz właściwy olej do swojego silnika

Jaki olej silnikowy wybrać, aby był on jak najbardziej odpowiedni dla naszego samochodu? Rozwiązań jest kilka. Wszystko zależy od specyfikacji jakościowej oraz lepkości oleju, jakie są zalecane przez producenta konkretnego modelu auta. Zastosowanie niewłaściwego oleju silnikowego może doprowadzić do poważnej awarii jednostki napędowej, a w rezultacie do wysokich kosztów związanych z jej naprawą.

Samochody nowe, a używane
W przypadku nowych samochodów kupowanych u autoryzowanego dilera dobór optymalnego oleju silnikowego nie stanowi żadnego problemu, ponieważ wiemy, co wlewaliśmy, posiadamy książkę serwisową oraz instrukcję obsługi pojazdu. Kłopot pojawia się w momencie, gdy dokonaliśmy zakupu samochodu używanego, którego historia serwisowania nie jest w żaden sposób udokumentowana, a pod maską brak jakichkolwiek zawieszek informujących o ostatniej wymianie i rodzaju wlanego oleju.

Wybierając olej silnikowy do samochodu należy się kierować przede wszystkim jego przebiegiem, stanem technicznym jednostki napędowej oraz zaleceniami producenta silnika odnośnie lepkości i jakości oleju. Najrzadsze pod względem gęstości oleje dostępne na rynku to produkty syntetyczne, pośrednie oleje to półsyntetyki, a najgęstsze to oleje mineralne. Olej o rzadkiej konsystencji nie będzie dobrym wyborem dla starego auta, natomiast produktów mineralnych nie należy używać w przypadku nowych silników.

Lepkość oleju silnikowego
Lepkość oleju silnikowego to wielkość określająca łatwość przepływu oleju w określonej temperaturze. Większa lepkość oleju sprawia, że płynie on wolniej, natomiast niższa lepkość oleju powoduje, że spływa on szybciej, stawia mniejszy opór pompie oleju oraz łatwiej dostaje się do wszystkich elementów jednostki napędowej. Olej o niskiej lepkości pozwala szybciej uruchomić silnik w niskich temperaturach, natomiast olej o wysokiej lepkości lepiej utrzymuje warstwę smarną przy wysokich temperaturach i dużych obciążeniach.

Systemy klasyfikacji olejów
Najpopularniejszym systemem klasyfikacji olejów według klas lepkości do silników spalinowych jest system SAE (ang. Society of Automotive Engineers). Definiuje on lepkość olejów według umownych liczb całkowitych, a jej wartość podawana w centistoksach (cSt) oraz w stopniach Englera (oE) odpowiada poszczególnym klasom systemu SAE.

Według klasyfikacji systemu SAE, OW olej najrzadszy – 5W – 10W – 20W – 25W – 20 – 30 – 40 – 50 – 60 olej najgęstszy (gdzie litera W oznacza zimę). W przypadku, gdy w oznaczeniu występują dwie liczby, jak np. SAE 10W40, oznacza to, że jest to olej wielosezonowy, który zapewnia prawidłową pracę silnika zarówno zimnego, jak i gorącego przy temperaturach zewnętrznych dochodzących od – 25 do + 40 stopni Celsjusza.

Kolejnym systemem przedstawiającym klasyfikację olejów pod względem jakościowym jest system API (ang. American Petroleum Institute). Podzielono w nim oleje według grup:

• API S – oleje do silników benzynowych,
• API C – oleje do silników diesla,
• API T – oleje do jednostek napędowych dwusuwowych,
• API G – oleje do przekładni.

Trzecim istotnym systemem klasyfikacji jakościowej olejów jest europejski system ACEA, w którym podano 3 klasy olejów:

• klasa od A1 do A5 – do silników benzynowych,
• klasa od B1 do B5 – do lekko obciążonych silników diesla,
• klasa od E2 do E5 – do wysoko obciążonych jednostek napędowych diesla.

Olej silnikowy a rodzaj jednostki napędowej
Większy przebieg silnika samochodowego wcale nie predysponuje do tego, aby używać w jego przypadku olejów mineralnych. W jednostkach napędowych o dużym przebiegu (200-300 tys. km) należy przede wszystkim stosować specjalne oleje mające właściwości uszczelniające. „Oleje mineralne są o wiele gęstsze, przez co mogą one powodować problemy z rozruchem silnika szczególnie w okresie zimowym. Ponadto dłuższy czas po rozruchu potrzebny na skuteczne smarowanie silnika przez olej mineralny może znacznie przyspieszyć zużycie kluczowych części jednostki napędowej” – przekonuje Tomasz Ostrowski.

Specjalną ochroną powinny zostać objęte silniki wysokoprężne, które podczas pracy generują dodatkowe zanieczyszczenia, jak np. sadzę, która w pewnej ilości trafia również do oleju. Powoduje to, że olej traci w pewnym stopniu swoja płynność oraz właściwości smarne. W przypadku starszego silnika diesla zaleca się przeważnie stosowanie olejów gęstych, jak 15W40 czy też 10W40. W nowoczesnych jednostkach wysokoprężnych, szczególnie tych wyposażonych w filtry cząstek stałych, najlepiej stosować oleje nisko popiołowe.

Dla modeli samochodów wyposażonych w silniki z pompo-wtryskiwaczami najbardziej odpowiednie będą oleje o specyfikacji 505.01 posiadające specjalne dodatki, w tym m.in. uszlachetniacze. Specjalnego smarowania wymagają również jednostki napędowe zasilane gazem LPG, głównie ze względu na panujące w silniku wysokie temperatury oraz mniejszą płynność gazu w porównaniu w benzyną. W takim przypadku warto stosować oleje tłuste, odporne na wysokie temperatury.

Im wyższa jakość, tym lepszy efekt
Z doborem oleju silnikowego jest podobnie, jak z kupnem samochodowych części zamiennych – im wyższa ich jakość, tym lepiej dla komfortu użytkowania auta.